2019: 85 jaar

Madeliefjes - Jongensbond

Jongensbond – Madeliefjes Sint-Rochus 1934. Wat in Tienen mislukte, werd een succes in Deurne-Zuid. Onderpastoor Antoon Aarts als jeugdschrijver T. Lindekruis bracht een groep jongeren, van hoogstudenten tot eenvoudige werkjongens, bij mekaar. Hij stichtte daarmee een nieuwe jeugdbeweging. Dit zonder onderscheid van afkomst of stand. Chiro Jongensbond Sint-Rochus was geboren. Kort daarop volgden de meisjes, Chiro Madeliefjes. Algauw groeide het gezamenlijk ledenaantal van beide groepen tot meer dan 400 (soms 500) leden. Dat bleef zo tot op het einde van het bestaan. 

Er volgden nieuwe Chiro groepen. Mede onder impuls van Sint-Rochus kwam er een verbond tot stand. Tijdens de woelige jaren voor de tweede wereldoorlog schreef de leiding van Sint-Rochus een brief aan de toenmalige Duitse regering. Zij protesteerde hiermee tegen de bedreiging van de katholieke jeugdbewegingen in Duitsland.

Banjo spelers
1936 banjospelers van Sint-Rochus 

Tijdens de oorlog werden ook onze vergaderingen verboden. Enkele leiders werden opgepakt. Zij organiseerden daarna een zogenaamde godsdienstles. Terwijl de Duitse soldaten op het dak van de school zaten kwamen wij met de catechismus in de hand samen. En ja, er werd gewoon vergaderd, gezongen en gespeeld. Dat lukte zelfs op klompen! Het was een moeilijke tijd maar de vergaderingen van “den bond” hielpen ons dat even te vergeten. 

Ook een uniform was verboden, het bleef daarom bij het vroegere wit hemd. En iedereen had wel ergens een wit hemd. 

In zo’n grote groep zaten jongeren van gezinnen met verschillende strekkingen of sociale stand. In “den Bond” waren het allemaal vrienden en vormden zij één blok. Dat was Chiro! 

Intussen was er bijna in elke parochie een Chirogroep. Sint-Rochus was de pionier van het Chiroverbond. Onder hun impuls verscheen het maandblad Trouw. Met tekeningen en verhalen van, jawel, proost en leiders van Sint-Rochus. 

De Meivaarten in Mariaburg en de Chiromales op Linkeroever werden in het leven geroepen. Weerom door onze proost en leiding. Duizenden chirojongens, toen nog vooral uit het Antwerpse, speelden daar om vlag of klokken te veroveren. De “Witte Paardjes” van Sint-Rochus waren de meest gevreesde tegenstanders en kwamen meestal als overwinnaars op het podium. Niet moeilijk, zij hadden meestal meer dan 30 kleppers boven de achttien mee. En dan galmde de beruchte Reckenkreet: “Reck, reck, recketettetet, hopsa hela ho”. In die tijd marcheerde elke vereniging op de straat. Processie, fanfare, turngroepen, scouts en natuurlijk ook wij. Oorspronkelijk was dat, jazeker, met banjo’s en mandolines. Later kwamen de trommels erbij. Vlag en wimpel mochten niet ontbreken. Onze vlag stak hoog boven de anderen uit. 

Omdat de tijd zo onstandvastig was, werd er nog geen definitief uniform gekozen. Door voor- en naoorlogse omstandigheden bleef het voorlopig een wit hemd. Het Chiroverbond, koos in opvolging van de toenmalige “Jappekens” voor een bruin hemd met gele das, een blauw kleed voor de meisjes. Sint-Rochus en enkele andere groepen verzetten zich daartegen. Zij vonden dat te ouderwets. Het voorlopige witte uniform bleef en werd “het” uniform. Wij waren er echt trots op! Tegenkantingen kwamen van overal: de gemeente, het Chiro-verbond, de parochie en het bisdom. Resultaat, we groeiden nog sterker naar elkaar toe. We vormden een nog sterker blok. Ook onze toenmalige proost Mr. Tol werd herhaaldelijk op het matje geroepen bij de kardinaal. 


Pastoor Holthof was aanwezig bij elke speciale gelegenheid. Hij behandelde ons zoals al zijn andere parochianen en was daardoor zeer geliefd.

Omdat we voor niemand zwichten werden we de befaamde “Witte muur”. Jarenlang verscheen zelfs ons bondsblad onder de naam “de witte muur”. Enkele van onze jonge vrienden verloren het leven door de V bommen. 

Met de tram naar het Marmerven. Lopend door de bossen, rollend van de bergen, strompelend op een fietske, zingend bij het kampvuur, toneel in Familia, een handballeke op de wei, een drapeauke op de koer… De meisjes op donderdag, de jongens zaterdagavond en de hele zondag. De tijdsgeest, de meisjes in de schaduw van de jongens. 

Met Pinksteren werden vele bleinen gelopen op de bedevaart naar Scherpenheuvel. In de processie gingen een 25 tal soldaten van de Jongensbond mee. Het 25 jarig bestaan werd door alle afdelingen gevierd in het buitenland. De jongsten gingen naar Moergestel, Nederland. De oudsten met het busje van Oelegem naar Oostenrijk. Meisjes en jongens samen in één bus, op één kamp? Ja, maar dan wel heel streng gescheiden. De Recken gingen toen zelfs auto’s wassen om hun kampkosten te kunnen betalen. Later volgden de “gemengde” ontspanningsavonden van Tijl en Nele voor 18 plussers voor al de jeugdbewegingen van Deurne. Ook weer met onze medewerking. 

Dat waren de Madeliefjes en de Jongensbond! Dat is nu Chiro! 

Momenteel zijn er 895 groepen en meer dan 112 000 Chiroleden in Vlaanderen. Ook in Brussel, de Oostkantons, Nederland, Afrika (b.v. Kiro Congo) maar vooral in Latijns Amerika zijn er Chirogroepen. 

tekst: Rene Jacobs